شعر و دکلمه
شعر و دکلمه

شعر و دکلمه

بیار باده که دیر است در خمار توام - مولوی

بیار باده که دیر است در خمار توام

اگر چه دلق کشانم نه یار غار توام

 

بیار رطل و سبو کارم از قدح بگذشت

غلام همت و داد بزرگوار توام

 

در این زمان که خمارم مطیع من می باش

چو مست گشتم از آن پس به اختیار توام

 

بیار جام اناالحق شراب منصوری

در این زمان که چو منصور زیر دار توام

 

به یاد آر سخن‌ها و شرط‌ها که ز الست

قرار دادی با من بر آن قرار توام

 

بگو به ساغرش ای کف تو گر سوار منی

عجبتر اینک در این لحظه من سوار توام

 

میان حلقه به ظاهر تو در دوار منی

ولی چو درنگرم نیک در دوار توام

 

به زیر چرخ ننوشم شراب ای زهره

که من عدو قدح‌های زهربار توام

 

چو شیشه زان شده‌ام تا که جام شه باشم

شها بگیر به دستم که دست کار توام

 

عجب که شیشه شکافید و می نمی‌ریزد

چگونه ریزد داند که بر کنار توام

 

اگر به قد چو کمانم ولی ز تیر توام

چو زعفران شدم اما به لاله زار توام

 

چگونه کافر باشم چو بت پرست توام

چگونه فاسق باشم شرابخوار توام

 

بیا بیا که تو راز زمانه می دانی

بپوش راز دل من که رازدار توام

 

چو آفتاب رخ تو بتافت بر رخ من

گمان فتاد رخم را که هم عذار توام

 

شمرد مرغ دلم حلقه‌های دام تو را

از آن خویش شمارم که در شمار توام

 

اگر چه در چه پستم نه سربلند توام

وگر چه اشتر مستم نه در قطار توام

 

میان خون دل پرخون بگفت خاک تو را

اگر چه غرقه خونم نه در تغار توام

 

اگر چه مال ندارم نه دستمال توام

اگر چه کار ندارم نه مست کار توام

 

برآی مفخر آفاق شمس تبریزی

که عاشق رخ پرنور شمس وار توام

 

 مولوی

نگفتمت مرو آن جا که آشنات منم - مولانا

نگفتمت مرو آن جا که آشنات منم

در این سراب فنا چشمه حیات منم

 

وگر به خشم روی صد هزار سال ز من

به عاقبت به من آیی که منتهات منم

 

نگفتمت که به نقش جهان مشو راضی

که نقش بند سراپرده رضات منم

 

نگفتمت که منم بحر و تو یکی ماهی

مرو به خشک که دریای باصفات منم

 

نگفتمت که چو مرغان به سوی دام مرو

بیا که قدرت پرواز و پرّ و پات منم

 

نگفتمت که تو را ره زنند و سرد کنند

که آتش و تبش و گرمی هوات منم

 

نگفتمت که صفت‌های زشت در تو نهند

که گم کنی که سر چشمه صفات منم

 

نگفتمت که مگو کار بنده از چه جهت

نظام گیرد خلاق بی‌جهات منم

 

اگر چراغ دلی دان که راه خانه کجاست

وگر خداصفتی دان که کدخدات منم

 

 مولانا

به غم فرونروم باز سوی یار روم - مولوی

به غم فرونروم باز سوی یار روم

در آن بهشت و گلستان و سبزه زار روم

 

ز برگ ریز خزان فراق سیر شدم

به گلشن ابد و سرو پایدار روم

 

من از شمار بشر نیستم وداع وداع

به نقل و مجلس و سغراق بی‌شمار روم

 

نمی‌شکیبد ماهی ز آب من چه کنم

چو آب سجده کنان سوی جویبار روم

 

به عاقبت غم عشقم کشان کشان ببرد

همان به‌ست که اکنون به اختیار روم

 

ز داد عشق بود کار و بار سلطانان

به عشق درنروم در کدام کار روم

 

شنیده‌ام که امیر بتان به صید شده‌ست

اگر چه لاغرم سوی مرغزار روم

 

چو شیر عشق فرستد سگان خود به شکار

به عشق دل به دهان سگ شکار روم

 

چو بر براق سعادت کنون سوار شدم

به سوی سنجق سلطان کامیار روم

 

جهان عشق به زیر لوای سلطانی است

چو از رعیت عشقم بدان دیار روم

 

منم که در نظرم خوار گشت جان و جهان

بدان جهان و بدان جان بی‌غبار روم

 

غبار تن نبود ماه جان بود آن جا

سزد سزد که بر آن چرخ برق وار روم

 

اگر کلیم حلیمم بدان درخت شوم

وگر خلیل جلیلم در آن شرار روم

 

خموش کی هلدم تشنگی این یاران

مگر که از بر یاران به یار غار روم

 

جوار مفخر آفاق شمس تبریزی

بهشت عدن بود هم در آن جوار روم

 

 مولوی

هر لحظه که تسلیمم در کارگه تقدیر - مولوی


هر لحظه که تسلیمم در کارگه تقدیر

آرام تر از آهو بی باک تر از شیرم

 

هر لحظه که می کوشم در کارکنم تدبیر

 رنج از پی رنج آید زنجیر پی زنجیر

 

مولوی


آینه چینی تو را با زنگی اعشی چه کار - مولوی


آینه چینی تو را با زنگی اعشی چه کار

کر مادرزاد را با ناله سرنا چه کار

 

هر مخنث از کجا و ناز معشوق از کجا

طفلک نوزاد را با باده حمرا چه کار

 

دست زهره در حنی او کی سلحشوری کند

مرغ خاکی را به موج و غره دریا چه کار

 

بر سر چرخی که عیسی از بلندی بو نبرد

مر خرش را ای مسلمانان بر آن بالا چه کار

 

قوم رندانیم در کنج خرابات فنا

خواجه ما را با جهاز و مخزن و کالا چه کار

 

صد هزاران ساله از دیوانگی بگذشته‌ایم

چون تو افلاطون عقلی رو تو را با ما چه کار

 

با چنین عقل و دل آیی سوی قطاعان راه

تاجر ترسنده را اندر چنین غوغا چه کار

 

زخم شمشیرست این جا زخم زوبین هر طرف

جمع خاتونان نازک ساق رعنا را چه کار

 

رستمان امروز اندر خون خود غلطان شدند

زالکان پیر را با قامت دوتا چه کار

 

عاشقان را منبلان دان زخم خوار و زخم دوست

عاشقان عافیت را با چنین سودا چه کار

 

عاشقان بوالعجب تا کشته‌تر خود زنده تر

در جهان عشق باقی مرگ را حاشا چه کار

 

وانگهی این مست عشق اندر هوای شمس دین

رفته تبریز و شنیده رو تو را آن جا چه کار

 

از ورای هر دو عالم بانگ آید روح را

پس تو را با شمس دین باقی اعلا چه کار

 

 

مولوی


صد بار بگفتمت نگهدار - مولوی


صد بار بگفتمت نگهدار

در خشم و ستیزه پا میفشار

 

بر چنگ وفا و مهربانی

گر زخمه زنی بزن به هنجار

 

دانی تو یقین و چون ندانی

کز زخمه سخت بسکلد یار

 

می‌بخش و مخسب کاین نه نیکوست

ما خفته خراب و فتنه بیدار

 

می‌گویم و می‌کنم نصیحت

من خشک دماغ و گفت و تکرار

 

می‌خندد بر نصیحت من

آن چشم خمار یار خمار

 

می‌گوید چشم او به تسخر

خوش می‌گویی بگو دگربار

 

از تو بترم اگر ننوشم

پوشیده نصیحت تو طرار

 

استیزه گرست و لاابالیست

کی عشوه خورد حریف خون خوار

 

خامش کن و از دیش مترسان

کز باغ خداست این سمن زار

 

خاموش که بی‌بهار سبزست

بی‌سبلت مهر جان و آذار

 

مولوی


کی باشد اختری در اقطار - مولوی


کی باشد اختری در اقطار

در برج چنین مهی گرفتار

 

آواره شده ز کفر و ایمان

اقرار به پیش او چو انکار

 

کس دید دلی که دل ندارد

با جان فنا به تیغ جان دار

 

من دیدم اگر کسی ندیدست

زیرا که مرا نمود دیدار

 

علم و عملم قبول او بس

ای من ز جز این قبول بیزار

 

گر خواب شبم ببست آن شه

بخشید وصال و بخت بیدار

 

این وصل به از هزار خوابست

از خواب مکن تو یاد زنهار

 

از گریه خود چه داند آن طفل

کاندر دل‌ها چه دارد آثار

 

می‌گرید بی‌خبر ولیکن

صد چشمه شیر از او در اسرار

 

بگری تو اگر اثر ندانی

کز گریه تست خلد و انهار

 

امشب کر و فر شهریاریش

اندر ده ماست شاه و سالار

 

نی خواب رها کند نه آرام

آن صبح صفا و شیر کرار

 

مولوی